Το Ρέθυμνο μέσα από το μυθιστόρημα της Λιλίκας Νάκου: η κυρία Ντορεμί. του Α. Λουκάκη, μαθητή του Α4
Written by Γιάννης ΚανιολάκηςΤΟ ΡΕΘΥΜΝΟ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΗΣ ΛΙΛΙΚΑΣ ΝΑΚΟΥ
«Η ΚΥΡΙΑ ΝΤΟΡΕΜΙ»
Στο βιβλίο «Η ΚΥΡΙΑ ΝΤΟΡΕΜΙ», η συγγραφέας Λιλίκα Νάκου που είχε ζήσει στο Παρίσι, μιλάει για τη ζωή μιας πρωτοδιόριστης πολύ νεαρής καθηγήτριας Γαλλικών που δίδασκε σε ένα γυμνάσιο του Ρεθύμνου τη δεκαετία του 1930. Το γεγονός ότι δίδασκε και Ωδική, ένα μάθημα που τα παιδιά το κορόιδευαν και προσπαθούσε να τους μάθει τις νότες, υπήρξε η αφορμή που την βάφτισαν κοροϊδευτικά κυρία Ντορεμί.
Το Ρέθυμνο την εποχή εκείνη, όπως περιγράφεται στο βιβλίο, ήταν μια πόλη μικρή, φτωχή και η κοινωνία του γεμάτη προκαταλήψεις και καχυποψία απέναντι στους ανθρώπους που έρχονταν από αλλού.
Παράλληλα οι συνθήκες για τη διδασκαλία στο σχολείο ήταν πολύ δύσκολες. Η καθηγήτρια είχε να αντιμετωπίσει παιδιά που ήταν πολύ ζωηρά, αγρίμια στην κυριολεξία. Όπως γράφει πέρα από τις φασαρίες και τους καβγάδες, τα αγόρια της ογδόης οπλοφορούσαν μέσα στην τάξη. Τα παιδιά από τα χωριά πήγαιναν στο σχολείο ντυμένα με την κρητική φορεσιά και το κρουσάτο μαντήλι στο κεφάλι. Η τάξη είχε 150 αγόρια, που πολλά από αυτά ήταν πιο μεγάλα από την ίδια. Αυτό συνέβαινε επειδή πολλά παιδιά διέκοπταν τη φοίτησή τους στο Γυμνάσιο, πήγαιναν στρατιώτες και μετά ξαναγύριζαν για να τελειώσουν.
Η ίδια ως καθηγήτρια, επειδή δεν υπήρχαν άλλοι καθηγητές της ίδιας ειδικότητας είχε πολλές ώρες διδασκαλίας την εβδομάδα. Πέρα από τα προβλήματα στο σχολείο, δυσκολεύτηκε επίσης να βρει σπίτι, διότι οι άνθρωποι τότε δεν ενοικίαζαν εύκολα τα σπίτια τους σε ξένους. Έτσι, βρήκε μια μικρή καμαρούλα μέσα σε ένα σπίτι για να μείνει. Να φανταστεί κανείς ότι για να πάρει το μπάνιο της χρησιμοποιούσε τη γούρνα που μάζευε η σπιτονοικοκυρά της τα νερά για να ποτίσει τον κήπο. Από το Ρέθυμνο έφυγε σε σύντομο χρονικό διάστημα εξ αιτίας των κοινωνικών προκαταλήψεων. Τα «εγκλήματά» της ήταν: 1)Η φιλία της με μια Αγγλίδα που οι ντόπιοι δεν την συμπαθούσαν. 2)Μια ρομαντική σχέση που ανέπτυξε με έναν μαθητή της. 3)Το γεγονός ότι αγνόησε την αντίληψη της εποχής που ήθελε το φυματικό παιδί παρατημένο μόνο του σε μια καλύβα στην ερημιά, ενώ αυτή αντίθετα επισκεπτόταν ένα τέτοιο παιδί συχνά για να του συμπαρασταθεί. 4)Μια εκδρομή που πήγε τα κορίτσια του Γυμνασίου στη Φορτέτζα όπου ακόμη τότε υπήρχαν μέσα στο κάστρο τα «σπίτια».
Κατά τη γνώμη μου πρόκειται για ένα αξιόλογο βιβλίο όπου ο αναγνώστης ταξιδεύει σε μια άλλη εποχή και πέρα από τις ενδιαφέρουσες πληροφορίες που αντλεί δεν μπορεί να μην προβληματιστεί με τις διάφορες μορφές ρατσισμού που επικρατούσαν στη μικρή, αλλά άκρως συντηρητική κοινωνία της πόλης μας. Επίσης δεν μπορεί να μην κάνει συγκρίσεις με τη σύγχρονη πραγματικότητα στην οποία παρ' όλο που επιβιώνουν ακόμα πολλά αρνητικά στοιχεία , ωστόσο έχουν γίνει πολλά σημαντικά βήματα προόδου και ανάπτυξης. Ιδιαίτερα στις μέρες μας όπου στην πόλη μας κατοικούν πλέον πάρα πολλοί μη Ρεθεμνιώτες το βιβλίο αυτό είναι περισσότερο επίκαιρο από ποτέ, αφού έμμεσα τονίζει τις αρνητικές συνέπειες της ξενοφοβίας και των προκαταλήψεων και περνά ξεκάθαρα το μήνυμα ότι πολιτισμένη κοινωνία είναι αυτή που προσφέρει ίσες ευκαιρίες σε όλα τα μέλη της.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΛΟΥΚΑΚΗΣ Α4